W Umowie Podwykonawczej jednymi z najistotniejszych elementów są: precyzyjny opis przedmiotu umowy oraz kosztorys. Poniżej prezentuję przykładowe zapisy:
§ 1
PRZEDMIOT UMOWY I STOSUNKI PRAWNE STRON1. PW zobowiązuje się do wykonania, zgodnie z warunkami niniejszej Umowy, robót i usług podwykonawczych wyszczególnionych w Załączniku Nr 2, na realizowanej przez GW inwestycji o nazwie: „……….”, zwanej dalej Budową, której inwestorem jest Generalna Dyrekcja Dróg Krajowych i Autostrad, zwana dalej Zamawiającym, a GW do zapłaty umówionego wynagrodzenia.
2. Szacunkowe wynagrodzenie PW wynosi ….. (słownie: ……..) PLN netto + VAT, dalej zwane również „wartością Umowy”. Z uwagi na obmiarowy charakter wynagrodzenia PW ostateczna jego wartość wynikać będzie z ilości robót i usług wykonanych przez PW odebranych przez GW i Zamawiającego. Zamawiający zawarł z GW umowę, zwaną dalej Kontraktem, na realizację poniższej inwestycji:
„Budowa Autostrady ………. jest współfinansowana ze środków pochodzących z Unii Europejskiej z Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko.3. W przypadku zwiększenia wartości Umowy powyżej 10% Podwykonawca zobowiązany jest o tym poinformować GW. Na podstawie tej informacji GW poinformuje Zamawiającego.
4. Treść zobowiązań oraz uprawnień PW wynika z poniższych dokumentów:
a) Niniejsza Umowa;
b) Szczególne Warunki Kontraktu między Zamawiającym i GW (Załącznik nr 4);
c) Warunki kontraktu na budowę dla robót budowlanych i inżynieryjnych projektowanych przez Zamawiającego”. Pierwsze tłumaczenie wydania FIDIC 1999 Cosmopoli Consultants;
d) Specyfikacje Techniczne Wykonania i Odbioru Robót – dane na CD (Załącznik nr 5). Potwierdzony przez PW spis zawartości CD – udostępnione są PW w biurze budowy GW w formie pisemnej;
e) Dokumentacja wykonawcza – dane na CD (Załącznik nr 6). Potwierdzony przez PW spis zawartości CD – udostępniona jest PW w biurze budowy GW w formie pisemnej;
f) Dokumentacja przetargowa, Modyfikacje oraz „Pytania i Odpowiedzi” – dane na CD (Załącznik nr 7). Potwierdzony przez PW spis zawartości CD – udostępnione są PW w biurze budowy GW w formie pisemnej;
g) Zestawienie Robót – Kosztorys ofertowy (Załącznik nr 2);
h) Ramowy Harmonogram Realizacji Robót – „Rewizja 4”(Załącznik nr 3).
PW potwierdza, że otrzymał i zapoznał się oraz przyjął do wiadomości dokumenty będące podstawą Umowy, wymienione pod a) do h) oraz zapoznał się z treścią FIDIC, pierwsze tłumaczenie wydania FIDIC, Cosmopoli Consultants.
PW oświadcza, że nie zgłasza żadnych zastrzeżeń do dokumentów wymienionych § 1 ust. 4 Umowy.5. W przypadku niezgodności lub rozbieżności pomiędzy postanowieniami poszczególnych dokumentów wymienionych w ust. 4 § 1 rozstrzygająca jest kolejność ich wymienienia.
§ 2
CENY1. Ceny jednostkowe poszczególnych rodzajów robót objętych niniejszą Umową ujęto w Załączniku Nr 2. Ceny jednostkowe pozostają niezmienne przez cały okres trwania Kontraktu. Ilości prac podane w Załączniku nr 2 są ilościami orientacyjnymi i mogą ulec zwiększeniu lub zmniejszeniu. Rozliczenie rzeczywistych ilości poszczególnych rodzajów wykonanych prac następuje na podstawie protokołów obmiaru zatwierdzonych przez GW i Zamawiającego. Zwiększenie lub zmniejszenie ilości nie jest podstawą do zmiany ustalonych cen jednostkowych, jak również nie może być podstawą do dochodzenia jakiegokolwiek odszkodowania od GW. Ceny te obejmują wszystko to, co jest konieczne do zgodnego z Umową wykonania całości zobowiązań PW określonych Umową w szczególności koszty materiałów, sprzętu i robocizny oraz koszty ogólne i zysk PW, łącznie z pracami przygotowawczymi, uzyskiwaniem zezwoleń, obsługą geodezyjną wraz ze sporządzeniem dokumentacji powykonawczej, badaniami laboratoryjnymi. W trakcie realizacji przedmiotu umowy Materiały z rozbiórki przydatne do ponownego wbudowania stanowią własność Zamawiającego. Decyzja o stwierdzonej przydatności materiału do ponownego wbudowania zostanie przekazana PW za pośrednictwem GW po jej uprzednim otrzymaniu od Zamawiającego. Zabrania się rozporządzania materiałem z rozbiórki bez wyraźnej dyspozycji GW. Szczegółowe regulacje dotyczące postępowania z materiałem z rozbiórki zostały określone w Specyfikacjach Technicznych Wykonania i Odbioru Robót. Materiały z rozbiórki sklasyfikowane jako nieprzydatne do ponownego wbudowania, PW w pierwszej kolejności podda odzyskowi, a jeżeli z przyczyn technologicznych jest on niemożliwy lub nieuzasadniony z przyczyn ekologicznych lub ekonomicznych, to PW zobowiązany jest do przekazania powstałych odpadów do unieszkodliwienia. PW zobowiązany jest uzyskać zgodę odpowiednich organów na wytwarzanie i zagospodarowanie odpadów w rozumieniu Ustawy o odpadach oraz udokumentować GW sposób gospodarowania tymi odpadami, jako warunek dokonania odbioru końcowego przedmiotu umowy.
2. PW oświadcza, że otrzymał i skontrolował dokumentację wyszczególnioną w § 1 ust. 4 pkt. a) do h) niniejszej Umowy oraz uwzględnił wszystkie warunki miejscowe
i okoliczności mające wpływ na ceny, w związku z czym nie będzie domagał się
w przyszłości ich zwiększenia.3. PW zobowiązany jest wykonać wszelkie roboty dodatkowe. Dla potrzeb niniejszej umowy roboty dodatkowe oznaczają wszelkie prace niezbędne do wykonania przedmiotu umowy, co do których Zamawiający uzna, że wykraczają poza zakres Umowy i które nie są ujęte w umownych cenach jednostkowych. W przypadku wystąpienia robót dodatkowych PW zobowiązany jest niezwłocznie uzyskać od GW pisemne polecenie na wykonanie robót oraz przedstawić wstępny kosztorys. Koszty wykonania robót dodatkowych ponosi PW. GW zwróci PW koszty wykonania robót dodatkowych pod warunkiem otrzymania kosztorysu oraz zapłaty w proporcjonalnej wysokości uznanej przez Zamawiającego w stosunku do zgłoszonego roszczenia Zamawiającemu przez GW. GW zapłaci PW za uznane roboty dodatkowe po otrzymaniu zapłaty za dane roboty dodatkowe od Zamawiającego. Roboty dodatkowe zaakceptowane przez Zamawiającego i rozliczone z GW zostaną potwierdzone stosownym aneksem do Umowy.
W powyższym przykładzie przedmiot umowy został opisany prawidłowo. Podwykonawca powinien jednak z dużą starannością zweryfikować treść załącznika „Zestawienie Robót – Kosztorys ofertowy”, zwracając przy tym szczególną uwagę na ceny jednostkowe za poszczególne elementy swoich prac.
W przedmiotowej umowie ostateczne wynagrodzenie należne Podwykonawcy ma być określone po wykonaniu prac, na podstawie poczynionych obmiarów. Jest to rozwiązanie korzystne dla Podwykonawcy.
Zapoznanie się ze wszystkimi załącznikami oraz sprawdzenie ich kompletności są czynnościami, które Podwykonawcy często pomijają. Jest to istotny błąd, który może doprowadzić do tego, że w przypadku sporu sądowego Podwykonawca nie uzyska satysfakcjonującego rozstrzygnięcia. Należy dopilnować, żeby Generalny Wykonawca przekazał nam wszystkie załączniki zanim podpiszemy umowę.
Podwykonawca nie powinien wykonywać żadnych prac dodatkowych bez wyraźnego polecenia od Generalnego Wykonawcy. Czasem podczas wykonywania prac polecenia są wydawane jedynie ustnie bez ich potwierdzenia na piśmie. Nie należy ich wykonywać, bowiem narażamy się na brak zapłaty za prace dodatkowe. Dobrze jest również wynegocjować wykreślnie z umowy zapisów dotyczących uzależnienia zapłaty wynagrodzenia za roboty dodatkowe od wypłaty wynagrodzenia dla GW od Zamawiającego. Wielu inwestorów publicznych do umów z GW wprowadza klauzule, w których zakazuje się wprowadzania do umów podwykonawczych zapisów uzależniających wypłatę wynagrodzenia dla Podwykonawcy od wypłaty wynagrodzenia dla GW od Inwestora. W kontraktach opartych na warunkach FIDIC postanowienia te znajdują się w zmodyfikowanej przez Inwestora Subklauzuli 4.4 [Podwykonawcy].