Category Archives: Umowa Podwykonawcza

Nie wszyscy Podwykonawcy mieli już styczność z FIDIC i nie zawsze zdają sobie sprawę z jego istnienia i roli jaką spełnia.

FIDIC najprościej mówiąc jest to zbiór procedur i warunków opisujących przebieg inwestycji budowlanych. Jest to też wzór umowy stosowany przez Zamawiających – najczęściej publicznych, których inwestycje dofinansowywane są z budżetu UE. Procedury te z uwagi na uniwersalność ich zastosowania i przejrzystość zasad odnalazły również swe uznanie u dużych inwestorów zagranicznych. FIDIC został wydany przez Międzynarodową Federację Inżynierów – Konsultantów. W Polsce oficjalnym reprezentantem tejże federacji rozpowszechniającym FIDIC jest SIDIR, czyli Stowarzyszenie Inżynierów Doradców i Rzeczoznawców.

FIDIC jest obecnie bazą niemalże dla każdej umowy o roboty budowlane, której przedmiotem jest budowa drogi. Pełni rolę warunków ogólnych, które następnie są zmieniane, uzupełniane i dopasowywane według potrzeb Zamawiających poprzez stworzenie dodatkowego dokumentu jakim są warunki szczegółowe.

Istnieje kilka rodzajów procedur FIDIC, które oprócz zawartości różnią się kolorami okładek książek, w których zostały wydane. W branży usług inżynierskich przyjęło się, iż mówiąc o danej procedurze FIDIC wymienia się ją podając kolor książki np. „ta inwestycja realizowana jest na czerwonym FIDIC-u”. Mamy następujące kolory: czerwony (który po pewnych modyfikacjach przeprowadzonych na wniosek Banku Światowego nazywany jest również żartobliwie „różowym”), żółty, srebrny, zielony, biały.

W Polsce kontrakty na roboty budowlane najczęściej realizowane są na czerwonym i żółtym FIDIC-u, które odnoszą się do robót budowlanych wykonywanych w systemach znanych w branży inżynierskiej jako „buduj” i „projektuj i buduj”

Pozostałe kolory: srebrny dotyczy modelu „inwestycja pod klucz”, zielony dla nieskomplikowanych inwestycji typu domek jednorodzinny i biały przeznaczony dla służb doradczych Zamawiającego – różnego rodzaju konsultantów branży usług inżynierskich.

Postanowienia końcowe niejednokrotnie są traktowane przez Podwykonawców jako coś nieistotnego i nie poświęcają oni zbyt wiele czasu na ich analizę. Jednakże nie możemy ich pomijać przy negocjacjach.

Poniżej przykładowe zapisy dotyczące postanowień końcowych:

                                      „POSTANOWIENIA KOŃCOWE
1. W przypadku nie zapłacenia przez GW wynagrodzenia PW za wykonane przez PW roboty Zamawiający zapłaci PW żądaną kwotę wynagrodzenia, jednakże nie wyższą, niż kwota wynikająca z obmiaru robót wykonanych przez PW, zatwierdzonego przez Inżyniera, przy cenach jednostkowych zawartych w kosztorysie ofertowym Wykonawcy stanowiącym część oferty, z zastrzeżeniem klauzuli 4.4 Warunków Kontraktu na budowę, Warunki ogólne FIDIC 1999.
2. W sprawach nieuregulowanych w niniejszej Umowie mają zastosowanie przepisy Kodeksu Cywilnego.
3. Ewentualne spory wynikłe z niniejszej Umowy, niemożliwe do rozstrzygnięcia w sposób polubowny, Strony niniejszej Umowy poddają pod rozstrzygniecie właściwego rzeczowo sądu powszechnego w Warszawie.
4. Umowa wchodzi w życie z datą jej zawarcia.
5. Umowę niniejszą sporządzono w 3 jednobrzmiących egzemplarzach, dwa dla GW i jeden dla PW. Wszelkie zmiany do Umowy wymagają formy pisemnej pod rygorem nieważności.
6. Strony ustalają następujące adresy dla korespondencji związanej z realizacją niniejszej umowy:
GW: Biuro Budowy , adres
PW: adres”

W postanowieniach końcowych mogą pojawić się zapisy, które będą miały duży wpływ na sytuację prawną Podwykonawcy. W powyższym przykładzie należy zwrócić uwagę na punkt 1. Zgodnie z jego treścią Podwykonawca wyraża zgodę na to, aby swoje wynagrodzenie uzależnić od wynagrodzenia Wykonawcy. Jeżeli podmiot, z którym Podwykonawca zawrze umowę nie wypłaci mu wynagrodzenia, to Podwykonawca może zwrócić się po jego wypłatę do Zamawiającego (o ile był zatwierdzonym Podwykonawcą). Natomiast zapisy tego punktu ograniczają wysokość tego wynagrodzenia do wysokości wynagrodzenia jakie obowiązywało Zamawiającego i Wykonawcę. W przypadku, gdyby jakaś pozycja w kosztorysie Podwykonawcy była droższa, niż w kosztorysie obowiązującym w relacji Zamawiający – Wykonawca, to Podwykonawca podpisując umowę o takiej treści ogranicza swoje prawo do dochodzenia wynagrodzenia zgodnie z kosztorysem obowiązującym go w umowie Podwykonawca – GW. Podsumowując zapis ten jest skrajnie niekorzystny dla Podwykonawcy.

Kolejna kwestia to właściwość sądu. W prezentowanym przykładzie właściwość jest określona w sposób korzystny dla Podwykonawcy. Jednakże często w umowach spotkamy się z następującym zapisem: „W przypadku nierozwiązania jakiegokolwiek sporu na drodze wzajemnych negocjacji, spór ten zostanie poddany rozstrzygnięciu przez Sąd powszechny właściwy dla siedziby Generalnego Wykonawcy.”

Jest to szczególne istotna kwestia, biorąc pod uwagę fakt, iż większość dużych projektów infrastrukturalnych w Polsce realizowana jest z udziałem zagranicznych przedsiębiorstw. Koszty dochodzenia należności Podwykonawcy od Generalnego Wykonawcy mającego siedzibę zagranicą będą dużo wyższe niż w przypadku, gdy sądem właściwym jest sąd polski. Ponadto problematyczne jest ustalenie właściwości sądu, gdy podpisujemy umowę z konsorcjum.

Ewentualnie spór jest poddawany pod właściwość sądu arbitrażowego. W tym ostatnim przypadku należy zwrócić uwagę na koszty takiego postępowania.

Postanowienie: „W sprawach nieuregulowanych w niniejszej Umowie mają zastosowanie przepisy Kodeksu Cywilnego. ” jest zbędny, ponieważ przepisy kodeksu cywilnego będą miały zastosowanie zawsze i  nie trzeba tego dodatkowo regulować w umowie. Jednakże powszechnie stosuje się ten zapis i nie jest on niebezpieczny dla Podwykonawcy.

Jeżeli wcześniej w treści umowy nie zostały określone adresy do korespondencji to postanowienia końcowe są dobrym miejscem aby je zamieścić. Jest to ważne dla  stron umowy, ponieważ mają jasność co do tego na jaki adres kierować faktury, ewentualne wezwania do zapłaty i nie będzie sporu co do tego, że adres ten był nieprawidłowy. Kwestia ta jest szczególnie istotna w przypadku gdy podpisujemy umowę z konsorcjum.

Zapisy o karach umownych nie są niezbędnym elementem umowy, jednakże w umowie o roboty budowlane zazwyczaj je znajdziemy. W przypadku umowy Podwykonawczej z uwagi na silniejszą pozycję Zamawiającego/Generalnego Wykonawcy kary najczęściej będą zastrzeżone jedynie na jego rzecz. Podwykonawca powinien przede wszystkim przypilnować, żeby w umowie nie znalazły się zbyt wysokie kary oraz żeby umowa zawierała możliwie jak najwęższy i zamknięty katalog kar umownych. Czytaj dalej

Cesja to przeniesienie wierzytelności pierwotnego wierzyciela do majątku osoby trzeciej na podstawie zawartej pomiędzy tymi podmiotami umowy.

Umowy Podwykonawcze niekiedy przewidują dokonanie cesji, natomiast ta możliwość zazwyczaj jest zarezerwowana jedynie dla Zamawiającego. Zatem może się okazać w trakcie realizacji kontraktu, że naszym wierzycielem nie będzie już podmiot, z którym podpisaliśmy umowę. Dlatego istotnym jest, aby nie wyrażać „z góry” zgody na cesję. Należy zapisać, że zgoda musi być wyrażona na piśmie pod rygorem nieważności.

Czytaj dalej