Podwykonawca w procesie inwestycyjno-budowlanym to pojęcie bardzo szerokie. Nie każdy Podwykonawca będzie miał taki sam status i takie same prawa. Podwykonawca może być zatwierdzony zgodnie z postanowieniami Kodeksu cywilnego, może być mianowany przez Zamawiającego/Generalnego Wykonawcę, może również podlegać ochronie na podstawie uregulowań zawartych w ustawie z dnia 28 czerwca 2012 r. o spłacie niektórych niezaspokojonych należności przedsiębiorców, wynikających z realizacji udzielonych zamówień publicznych Dz.U. 2012 poz. 891.
Podwykonawca zatwierdzony zgodnie z Kodeksem cywilnym
Art. 647 (1) § 2 KC stanowi, że do zawarcia przez Wykonawcę umowy o roboty budowlane z Podwykonawcą jest wymagana zgoda Inwestora. Jeżeli Inwestor, w terminie 14 dni od przedstawienia mu przez Wykonawcę umowy z Podwykonawcą lub jej projektu, wraz z częścią dokumentacji dotyczącą wykonania robót określonych w umowie lub projekcie, nie zgłosi na piśmie sprzeciwu lub zastrzeżeń, uważa się, że wyraził zgodę na zawarcie umowy.
W pierwszej kolejności biorąc pod uwagę treść powyższego przepisu, odpowiedzialny Podwykonawca powinien zapewnić sobie odpowiedni status na budowie. Zgłoszenie do Inwestora firmy jako Podwykonawcy pozwala na uzyskanie ochrony wynikającej z w/w przepisu. W tym celu należy przekazać Wykonawcy/Generalnemu Wykonawcy odpowiedni wniosek na piśmie. Najbezpieczniej będzie wysłać go za zwrotnym potwierdzeniem odbioru. Następnie należy przypilnować, aby Wykonawca/GW złożył wniosek o zatwierdzenie Podwykonawcy do Inwestora. Wykonawca/GW powinien sam wyrazić zgodę oraz przekazać nam zgodę Inwestora.
Poniżej przedstawiam przykład zgody wyrażonej przez Inwestora.
Bardzo często Zamawiający zamieszcza zapis o ograniczeniu odpowiedzialności do określonej kwoty. Czy jest to zgodne z prawem jest kwestią sporną. Zgodnie z treścią art. 647 (1) § 5 KC zawierający umowę z Podwykonawcą oraz Inwestor i Wykonawca ponoszą solidarną odpowiedzialność za zapłatę wynagrodzenia za roboty budowlane wykonane przez Podwykonawcę. Natomiast art. 647 (1) § 6 KC stanowi, że odmienne postanowienia umów, o których mowa w niniejszym artykule są nieważne. Należałoby zatem przyjąć, że ograniczenie to nie jest skuteczne. Jeżeli jednak Inwestor obstaje przy tym ograniczeniu, jedynym skutecznym sposobem wyegzekwowania zapłaty pozostałego wynagrodzenia jest uzyskanie prawomocnego wyroku sądu.
Jako zatwierdzony Podwykonawca zyskujemy bardzo ważne uprawnienie. Inwestor jest solidarnie odpowiedzialny z Wykonawcą/GW za zapłatę naszego wynagrodzenia.
Co to oznacza w praktyce?
Jeżeli wykonaliśmy prace, zostały one odebrane, wystawiliśmy fakturę, a Wykonawca/GW nie uiszcza należnej płatności w terminie, to wówczas możemy dochodzić płatności bezpośrednio od Inwestora. Musimy pamiętać, że zanim wystąpimy o płatność do Inwestora powinien upłynąć termin płatności dla Wykonawcy/GW oraz powinniśmy wysłać za zwrotnym potwierdzeniem odbioru Wezwanie do zapłaty do Wykonawcy/GW z odpowiednim terminem zapłaty (np. 14-dniowym). Kiedy wykonamy te czynności powinniśmy sprawdzić jakich dokumentów będzie wymagał od nas Inwestor. Najczęściej informacje te znajdziemy na stronach internetowych Inwestora lub samej inwestycji. Poniżej przedstawiam listę przesłanek jakie należy spełnić, aby uzyskać płatność w ramach solidarnej odpowiedzialności od Inwestora (w tym przypadku GDDKiA).
Dobrze jest przygotować wniosek staranie, gdyż dzięki temu nie zostanie on zwrócony w celu uzupełnienia, a także przyśpieszy to jego rozpatrywanie.
Co dzieje się w sytuacji kiedy Inwestor nie dokonuje płatności?
W takim przypadku nie mamy innego wyjścia, jak skierować sprawę na drogę sądową. Możemy wystąpić z powództwem przeciwko Wykonawcy/GW lub przeciwko Inwestorowi. Możemy skierować powództwo również solidarnie przeciwko GW i Inwestorowi.